Met zomerzotheid van malloten scoren de media beter bij het publiek, dan met genuanceerde analyses van echte deskundigen. Het maakt niet uit wat er beweerd wordt, als het maar reuring veroorzaakt. Bijvoorbeeld Baudet c.s. in de NRC van 23 juni jl. onder de kop “Deftige elites van Nederland, u lokt een Nexit uit” .

http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/06/25/deftige-elites-van-nederland-u-lokt-een-nexit-uit-2882163

Een paar voorbeelden: Baudet: De ‘presidenten’ Van Rompuy en Schultz verklaarden op persconferenties dat Oekraïne spoedig EU-lid zou worden, en de NAVO liep zich al warm voor een militaire basis op de Krim.

Vermoedelijk is het tussen aanhalingstekens plaatsen van ‘presidenten’ ironisch bedoeld. Belangrijker echter dan niet-grappige humor, is dat noch Van Rompuy, noch Schulz in de aanloop naar “ons” referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne, ooit hebben verklaard dat Oekraïne “spoedig EU-lid” zal worden. Het is dezelfde leugen waarmee Baudet c.s. stemmen ronselden tégen het associatieverdrag. Dat associatieverdrag gaat niet over de toetreding van Oekraïne tot de EU.

Betrouwbare bron

En is er, behalve de Russische propaganda, een betrouwbare bron op grond waarvan Baudet kan vermelden: “de NAVO liep zich al warm voor een militaire basis op de Krim”? Poetin schildert het associatieverdrag inderdaad graag af als “bewijs” voor de agressieve bedoelingen van de NAVO. Een reden te meer om, als je zo stellig stelt dat de NAVO een militaire basis op de Krim wil, naast Poetin nog een andere, van Poetin onafhankelijke bron te hebben. Eén bron is geen bron, is een belangrijke journalistieke grondregel, die a fortiori geldt als de ene bron ook nog eens uitdrukkelijk belang heeft bij publicatie van “de onthulling”.

Een andere retorische truc van B. is het citeren van een anonieme bron:

Baudet: „Binnen tien jaar is de euro toch allang verdwenen”, voegde de fractievoorzitter van een regeringspartij ons later op fluistertoon toe. Maar een enquête? Mwah. ‘Politiek niet opportuun’.

Samsom zal dit zeker niet gezegd hebben. Dus Halbe Zijlstra?

Wereldomspannend complot

Om het argument kracht bij te zetten, duikt de auteur nog dieper in de anonimiteit:

Baudet: Intussen benaderden verschillende jonge mensen ons: ze waren het volledig met ons eens, maar op de economiefaculteiten waar ze werkten zou kritiek op de euromunt neerkomen op career suicide. De hoogleraren, de beurzen, internationale conferenties: het hele netwerk zou zich voor hen sluiten wanneer ze openlijk kritiek op de eenheidsmunt zouden formuleren.

Hier wordt de lezer een gigantische samenzwering voorgehouden, een wereldomspannend complot! Een onthulling van jewelste! Helaas, opnieuw: geen enkel feit, zelfs geen aanwijzing, die deze onthulling kan onderbouwen. Ja “verschillende jonge mensen”, ooit werkzaam “op de economiefaculteiten”. Blijft heel mager.

Oké, nog één onthulling dan.

Baudet: En wist u dat de Bankenunie er niet alleen is voor die bollebozen van de Rabo maar vooral om duizenden bancaire avonturiers bezuiden de Alpen te stutten? Maar ja, sommige dingen mag je in ons land niet zeggen, niet onderzoeken, niet ter discussie stellen.

Wat is dit? Waar haalt de auteur dit vandaan? Bron(nen)? En waarom zou de auteur “sommige dingen” niet mogen zeggen “in ons land”? Waar zijn de feiten die aantonen dat hem terzake van hogerhand de mond wordt gesnoerd? Met een feitelijke onderbouwing van zulke praktijken zou hij een sterke zaak hebben bij de rechter. Opmerkelijke schimmigheid voor iemand die al wel voor minder een gerechtelijke procedure is begonnen.

Journalistieke plicht

Waar het uiteindelijk om gaat, is de vraag: waarom publiceert NRC Handelsblad deze onzin? Het is een goede traditie van NRC Handelsblad een podium te bieden aan een grote verscheidenheid van meningen. Dat ontslaat de redactie echter niet van haar journalistieke plicht de lezers te vrijwaren van evidente feitelijke onjuistheden en ongefundeerde verdachtmakingen. Wie voor zijn betoog niet of nauwelijks andere argumenten weet aan te dragen (zoals Baudet c.s.) verdient geen plek op het deftige NRC-podium. Ik ben vóór het debat, maar facts are sacred.

Steven de Winter

(24-6-2016)