door Jan van Groesen

Het stuk van Arnout Brouwers dat zaterdag (9/12) onder de kop “Welke politicus durft Europa te verdedigen?” op de Opiniepagina van de Volkskrant verscheen, zou de argeloze lezer een verkeerd beeld van de werkelijkheid kunnen geven. Meningsvorming vanuit één bepaalde gezichtshoek is niet het juiste journalistieke instrument om de burger te informeren. Dit euvel valt helaas in veel nieuwsmedia te signaleren.

Op het eerste gezicht zou het stuk van Brouwers over Trump, over het Midden-Oosten en over de EU wellicht gepast kunnen overkomen. Zeker waar hij het besluit van Trump ten aanzien van Jeruzalem roekeloos noemt, diplomatiek ondoordacht en potentieel gevaarlijk. Maar in het stuk klinkt vooral toch door dat Donald Trump met zijn erkenning van Jeruzalem als ondeelbare hoofdstad van Israel  een shock-therapie heeft geïntroduceerd die het vredesproces in het Midden-Oosten weer op gang kan brengen. Dat proces verkeert immers al lange tijd in een volledige impasse en slechts een volkomen onverwachte ingreep, een onorthodoxe aanpak,  kan de zaak loswrikken.

Bij goede lezing van het stuk blijkt dat Brouwers een belangrijk element over het hoofd ziet.

Strategiebepaling

Het betreft een element dat onontbeerlijk is om geo-politieke strategie en de gevolgen ervan te kunnen begrijpen.  Ik doel met name op het element dat politieke en/of militaire strategieën tevens moeten worden beoordeeld op basis van de geestelijke en lichamelijke gesteldheid van politieke leiders die hun vermeende strategie willen uitdragen.

Brouwers gaat er m.i. iets te gemakkelijk vanuit dat de shock-therapie van Trump onderdeel is van serieus strategisch beleid om een voor de stabiliteit van het Midden-Oosten noodzakelijke oplossing te bewerkstelligen. Vandaar dat hij zich de vraag stelt of Europa wellicht ook rijp is voor een shocktherapie, Trump-style.  Alsof Trump een alomvattende visie heeft ontwikkeld hoe de impasse in het vredesproces tussen Israel en de Palestijnen kan worden doorbroken en wat de consequenties zijn voor de vele actoren die bij dit proces betrokken zijn. Ik vrees dat Brouwers hier de werkelijkheid uit het oog verliest.

 Neurotisch egoïsme

 Nee, het narcisme van Donald Trump is zo overweldigend groot (en gezien zijn positie dus gevaarlijk voor de wereld), dat zijn eventuele overwegingen bij het beoordelen van een politieke situatie slechts worden gedomineerd door een neurotisch egoïsme. Ik verwijs hierbij graag naar wat steeds meer mensen uit de wereld van de psychologie publiekelijk verklaren. Voor iedereen die de man een beetje volgt is zichtbaar dat hij op dit moment, meer dan een jaar na zijn verkiezing, nog elke dag zijn overwinning op Hillary Clinton op een infame en onacceptabele wijze tentoonspreidt. Bovendien heeft Donald Trump, vanaf de eerste dag dat hij in het Witte Huis zat, al zijn politieke handelen vrijwel uitsluitend met leugens afgezet tegen wat Barack Obama heeft gedaan. Het getuigt van een racistische inslag die de rassenkwestie in de VS en helaas ook elders in de wereld een onaangename nieuwe impuls heeft gegeven.

Bezorgdheid

Los van het feit dat elke bruuske ingreep in een patstelling onvoorziene en soms ook positieve gevolgen kan hebben, wil Trump zich met zijn Jeruzalem-besluit slechts afzetten tegen zijn voorganger. Kijk eens wat ik durf en wat Obama (een neger bovendien) niet durfde, is de psychologische verklaring voor al zijn handelen. De gevolgen van zijn besluit voor de stabiliteit in de wereld en voor de rust in het Midden-Oosten, zijn niet aan hem besteed. Als Brouwers dít met shock-therapie bedoelt, kan ik met hem meegaan.

Wie de Amerikaanse media volgt, kan de laatste weken een toenemende bezorgdheid waarnemen, zowel binnen als buiten het Congres in Washington, en zeker in kringen van psychiaters en psychologen, dat de president vooral geestelijk niet voldoende geëquipeerd is om het presidentschap te vervullen. Dit is een zeer ernstige zaak, vooral in een sterk gepolariseerde VS waar de evangelicals (diegenen dus die in God geloven) vanuit een onwrikbare Republikeinse aanhankelijkheid  zelfs bereid zijn een man (republikein) naar de senaat te sturen die zich in het verleden bij herhaling aan kinderen heeft vergrepen.

Jan van Groesen

(11-12-2017)