De Stichting Media-Ombudsman Nederland (MON) is een onafhankelijke stichting die zich inzet voor journalistieke ethiek en zelfregulering in het Nederlandse taalgebied. De stichting maakt zich grote zorgen om de immer verder achteruitgaande kwaliteit van de journalistiek. Als lezer kun je eventueel je abonnement op je krant nog opzeggen of je scherm op zwart draaien. Maar daarmee heb je je nog niet verzekerd van informatie van een hogere kwaliteit. Eigenlijk zou je journalisten wel eens ter verantwoording willen roepen. Maar hoe? De overheid moet zich daar in ieder geval niet mee bemoeien, zoveel staat vast.
Het woord is aan de lezer, de kijker, de luisteraar, de internetsurfer zèlf. Niet om bij meerderheid van stemmen te besluiten wat goede of wat slechte journalistiek is, maar wèl om journalisten bij voortduring op hun bijzondere verantwoordelijkheid te wijzen en hen aan te spreken op hun professionele prestaties. Dat is wat de stichting MON wil bewerkstelligen.
De stichting wordt geleid door een Raad van Bestuur die uitsluitend uit professionele journalisten bestaat. Van het bestuur maken o.a. deel uit Jan van Groesen (voorzitter) en Steven de Winter (journalist/documentairemaker/mediator).
Binnen de stichting is een Raad van Curatoren actief die het bestuur van de stichting gevraagd en ongevraagd zal adviseren. President-curator is prof. mr. Egbert Dommering. Daarnaast hebben in het Curatorium zitting dr. Huub Evers (voormalig lector Fontys Hogeschool Journalistiek), dr. Nel Ruigrok (hoofd Onderzoek van de Nieuwsmonitor), prof. dr. Natali Helberger (informatierechtdeskundige UvA), dr. Dolf van Harinxma thoe Slooten (raadsheer gerechtshof Amsterdam), prof.dr. Rob Tielman (oud-voorzitter Humanistisch Verbond), prof. Joan Hemels (emeritus hoogleraar Communicatiewetenschap UvA), Dick H. Vrieling (oud-griffier van de Groningse gemeenteraad) en mr. Gert Haverkate (directeur van het wetenschappelijk bureau van het OM en voormalig voorzitter van het Genootschap Onze Taal).
(jan. 2015)
Met onderstaande informatie, inclusief de Balans en de Staat van baten en lasten, wil de Stichting MON voldoen aan de wettelijk vereiste publicatie-plicht wegens het belang van transparantie en verantwoording voor stichtingen en verenigingen die de ANBI-status willen verwerven. De Stichting MON heeft de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) verworven. Deze is geldig vanaf 1 jan. 2016.
Het RSIN-nummer van de Stichting Media-Ombudsman Nederland is 816144849
Statutaire doelstellingen:
De stichting stelt zich ten doel:
a. het versterken en bewaken van nationale en internationale standaarden inzake journalistiek ethiek en deontologie;
b. de uniforme toepassing van deze standaarden voor alle nieuwsmedia, zowel de gedrukte en de audiovisuele als vormen van digitale nieuwsmedia;
c. het hernieuwen van het geloof van de journalist in de basisprincipes van de journalistiek en haar verantwoordelijkheid in een democratische samenleving;
d. het versterken van de journalistieke verantwoording naar de burger door het proces van nieuwsgaring en -verspreiding meer toegankelijk te maken en daarmee de geloofwaardigheid van de nieuwsmedia te vergroten;
e. het bevorderen van de zelfregulering binnen de journalistieke beroepsgroep teneinde de onafhankelijkheid van de nieuwsmedia te versterken;
f. het initi”eren en stimuleren van het journalistieke debat en het bieden van een discussieplatform voor belangwekkende ontwikkelingen in de journalistiek en de media;
g. het ijveren voor het in stand houden van inhoudelijk pluriforme en onafhankelijke nieuwsmedia;
h. het waarborgen van persvrijheid en het verstevigen van de vrijheid van meningsuiting tegen ongelijkheid, racisme en alle vormen van totalitarisme.
Werkzaamheden:
a. problemen en klachten van burgers, instituten en organisaties inzake het journalistiek-ethische gedrag van de nieuwsmedia grondig te onderzoeken en daarbij relevante en gedegen bronnenmateriaal te gebruiken;
b. deze problemen te toetsen aan vigerende ethische standaarden en toe te zien op eerlijkheid, accuratesse en evenwicht;
c. vanuit een positie van onpartijdigheid haar oordeel te vormen en dit op regelmatige tijdstippen openbaar te maken, zowel in geschreven vorm als via haar weblog MON-Mediamonitor.nl;
d. het voorbereiden en aandragen van oplossingen en suggesties voor correcties door de nieuwsmedia;
e. het entameren van discussie over werkwijze en ethiek binnen de journalistiek;
f. het regelmatig verzorgen van geschreven of gesproken columns via haar weblog of via de nieuwsmedia over onderwerpen gerelateerd aan het nieuws en de journalistiek;
g. het initi”eren en stimuleren van debat over journalistieke kwaliteit, zuiverheid en betrouwbaarheid.
Het beleidsplan van de Stichting MON:
De Stichting MON wil de burger informeren over de mate waarin nieuwsvoorziening van de nieuwsmedia voldoet aan professionele normen van journalistieke kwaliteit en ethiek. De stichting laat zich daarbij leiden door art. 10 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) dat zegt dat elke burger van Europa het recht heeft op onpartijdige, onbevooroordeelde en onafhankelijke informatie en de vrijheid “om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen”. Het is daarom van belang de burger te helpen zich een oordeel te vormen over de mate van onafhankelijkheid, deskundigheid en betrouwbaarheid van de nieuwsbronnen.
Om dit beleid gestalte te geven wordt de berichtgeving van de nieuwsmedia getoetst aan zo objectief mogelijke criteria. De toetsing betreft nieuwsonderwerpen die als relevante informatie kunnen worden gedefinieerd. Dit is informatie die de burgers nodig hebben (need to know) om zich een oordeel te kunnen vormen over ontwikkelingen nabij en veraf. Het gaat tevens om informatie die de burger geestelijk kan verrijken en die invulling geeft aan het verheffingsideaal (should know). Daartoe is een speciale redactie in het leven geroepen, bestaande uit ervaren journalisten die deskundigheid hebben vergaard over uiteenlopende nieuwsrubrieken. Deze redactie maakt als toetsingsredactie een selectie uit berichtgeving in kranten en tijdschriften, van radio- en tv-stations en van het internet. De bevindingen , positief zowel als negatief, worden op voor iedereen toegankelijke wijze gepubliceerd op het blog MON-Mediamonotor.nl. Tevens worden publicaties verzorgd in de algemene nieuwsmedia. Bij de toetsingsredactie kunnen ook gevallen van misinformatie worden gemeld. Ten behoeve van iedere site-bezoeker is daartoe een zichtbaar forum geopend (Meldpunt misinformatie) waar misinformatie die in de nieuwsmedia wordt aangetroffen kan worden gemeld en ter discussie gesteld. De toetsingsredactie onderzoekt de meldingen, past hoor- en wederhoor toe en publiceert het resultaat.
Toetsing van kwaliteitsjournalistiek geschiedt op basis van de volgende normen:
-feitelijke correctheid van informatie
-bronvermelding
-onafhankelijkheid en onpartijdigheid
-deskundigheid
-hoor en wederhoor
-scheidingen van feiten en meningen
-inachtneming van privacy-regels
-transparantie van eigendomsverhoudingen
-rectificatie/weerwoord
-ombudsmanfunctie
Bij het gestalte geven van het beleid, werkt de stichting MON samen met relevante organisaties als de Nederlandse Nieuwsmonitor en De Nieuwe Reporter. Aan de hand van wetenschappelijke analyses van mediaberichtgeving, levert de Nieuwsmonitor empirisch materiaal in de vorm van rapporten, dat gebruikt kan worden voor reflectie en discussie over de kwaliteit van de journalistiek in Nederland.
Relaties zijn aangeknoopt en samenwerkingsprojecten uitgevoerd met de afdeling Communicatie(Ascor) van de Universiteit van Amsterdam en met Fontys Hogeschool Journalistiek in Tilburg. Contacten zijn gelegd met universitaire opleidingen op universitair en HBO-niveau, zoals met de Hogeschool Windesheim in Zwolle.
Omdat ook in de internationale journalistiek het besef is ontwikkeld dat bestaande structuren van zelfregulering onvoldoende hebben gewerkt, heeft de Stichting MON tevens contacten gelegd in het buitenland. Onder meer met het European Journalism Observatory (EJO) in Lugano en met de mondiale Organization of Newsombudsmen in de VS (ONO) heeft de stichting MON contacten om haar beleid op ontwikkelingen in de internationale journalistiek af te stemmen.
Het beleidsplan van de stichting MON kent een meerjarig karakter en wordt aan het slot van elk jaar ge”evalueerd en van een update voorzien.
Feitelijke activiteiten:
De activiteit die door de stichting MON in het verslagjaar 2016 is en wordt ondernomen:
0 maandelijkse vergadering van het MON-bestuur (afwisselend in Amsterdam en Den Haag)
0 driemaandelijkse vergadering met het curatorium van de stichting MON (in Den Haag)
0 dagelijkse uitwisseling van mails tussen journalisten/bestuursleden van MON om relevante onderwerpen voor MON-activiteit te selecteren
0 schrijven, redigeren en publiceren op MON-blog van geselecteerde nieuwsitems die aandacht vragen (Zie stukken op MON-mediamonitor.nl)
0 voorbereiding en deelname aan het jaarlijkse ONO-congres (beurtelings in de VS en Europa)
0 studie van nieuwe Europese jurisprudentie inzake de verantwoordelijkheid van webbeheerders voor spontaan geplaatste reacties en publicatie van deskundige analyse op MON-blog
0 Selectie van items uit het NOS-Journaal (2x), KRO Brandpunt, NRC Handelsblad, de Volkskrant, Villamedia enz. , analyseren van deze items, schrijven van verhalen en publiceren op het MON-blog. Het gaat over onderwerpen als schending van de vrijheid van meningsuiting, aantasting van de privacy van de burger, het onjuiste gebruik van journalistieke bronnen of de afwezigheid ervan, schending van journalistieke criteria en van het portretrecht enz. (Zie dit blog).
0 schrijven van journalistieke verhalen en publiceren daarvan in andere nieuwsmedia, zoals in NRC Handelsblad, door journalisten/bestuurders van de stichting MON.
0 deelname aan boekpresentaties en discussies over “Iedereen journalist”.
0 bezoeken en deelname aan symposia, conferenties, congressen over journalistieke onderwerpen ( in De Balie, in het perscentrum Nieuwspoort over Nieuwe Journalistiek, in Pakhuis De Zwijger) .
0 voorbereiden van project om regionale journalistiek uit het slop te halen, schrijven projectvoorstel en gesprekken over samenwerking met Hogeschool Windesheim
0 houden van lezingen over de moderne journalistiek en over de werkwijze van de Stichting Media-Ombudsman Nederland
0 voeren van gesprekken over samenwerking met andere organisaties zoals De Nieuwe Reporter,
Beloningsbeleid:
De Stichting Media-Ombudsman Nederland (MON) is een ide”ele , non-profit-organisatie die geen beloning toekent aan de bestuurders en de curatoren van de stichting voor de activiteit die zij ten behoeve van de stichting uitvoeren. Ook vergoeding van kosten (inclusief reiskosten) behoort niet tot de praktijk.
STICHTING MEDIA-OMBUDSMAN NEDERLAND
Balans per 1 jan. 2024
ACTIVA(debet) PASSIVA(credit)
Vaste activa € 700,- Eigen vermogen € 50,-
Vlottende activa € 1625,- Lang vreemd vermogen € 2275,
Liquide middelen € 1710,45 Kort vreemd vermogen € 710,45
Totaal € 3035,45 € 3035,45
Staat van baten en lasten
Realisatie Realisatie Realisatie Prognose
2021 2022 2023 2024
BATEN
Subsidie Stimuleringsfonds € 0,- € 0,- € 0,- € 0,-
Werk voor derden € 125,- € 165,- € 125,- € 100,-
Overige baten € 30,- € 23,- € 25,- € 25,-
Totaal BATEN € 155,- € 188,- € 150,- € 125,-
LASTEN
Afschrijvingen € 185,- € 185,- € 185,- € 185,-
ONO-contributie € 150,- € 150,- € 150,- € 0,-
Zaalhuur bestuur € 235,- € 315,- € 230,- € 285,-
Website registratie € 220,- € 210,- € 166,- € 305,-
Jaarconferentie ONO € 0,- € 0,- € 0,- € 0,-
Totaal LASTEN € 790,- € 860,- € 731,- € 775,-
Saldo Baten en Lasten € 635,- € 672,- € 581,- € 650,-
Saldo financ. Bedrijfsvoering € 2561,85 € 1830,42 € 1750,- € 1465,-
Totaal Resultaat € 1926,85 € 1158,42 € 1169,- € 815,-